بررسی تأثیرات پرتو گاما بر خصوصیات مورفولوژیکی و آنتاگونیستی قارچ Trichoderma harzianum

در این تحقیق اثر بازدارندگی دزهای مختلف اشعه گاما بر جوانه‌زنی اسپور قارچ Trichoderma harzianum و تأثیر آن در خصوصیات مورفولوژیکی و آنتاگونیستی موتانت‌های حاصل در کنترل قارچ بیمارگر Rhizoctonia solani بررسی شد. برای این منظور سوسپانسیون اسپور تریکودرما در معرض دزهای 0، 50، 150، 200، 250، 300، 350، 400 و 450 گری اشعه گاما قرار گرفت. برای بررسی تأثیر اشعه گاما بر رشد ریسه، قارچ تریکودرما با دزهای 0، 400، 800، 1200، 1600، 2000 و 2500 گری پرتوتابی شد. نتایج حاصل نشان داد که پرتوتابی در محدوده دز450 گری به‌طور کامل مانع جوانه‌زنی اسپور قارچ می‌شود و دز 250 گری به‌عنوان دامنه دز اپتیمم برای القای جهش در تریکودرما انتخاب شد. همچنین پرتو گاما باعث تنوع در خصوصیات مورفولوژیکی قارچ تریکودرما از جمله شکل، رنگ، اسپوردهی و سرعت رشد ریسه شد. نتایج آزمون آنتاگونیستی نشان داد پتانسیل کنترل‌کنندگی جدایه‌های جهش‌یافته در مقایسه با جدایه مادری (شاهد) در برابر قارچ پاتوژن R.solani به‌طور معنی‌داری افزایش یافته است. براساس نتایج این بررسی، با استفاده از روش القای موتاسیون با پرتو‌تابی گاما توانایی کنترل بیولوژیکی در قارچ تریکودرما به‌صورت کاملاً معنی‌داری افزایش پیدا می‌کند.